Arbowet wijzigt vanwege vergunningplicht bij asbestwerkzaamheden
In dit artikel:
Het wetsvoorstel wijzigt de Arbeidsomstandighedenwet om een vergunningplicht in te voeren voor bepaalde asbestwerkzaamheden, als uitvoering van EU-richtlijn (EU) 2023/2668 van 22 november 2023. De lidstaten moeten de wijziging uiterlijk 21 december 2025 hebben doorgevoerd. Kernprincipe: bedrijven mogen sloop- en asbestverwijderingswerkzaamheden alleen uitvoeren als zij door de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid een vergunning hebben gekregen.
Doel en achtergrond: de wijzigingsrichtlijn scherpt Europese minimumregels aan om werknemers beter te beschermen tegen beroepsmatige blootstelling aan asbest. Dit sluit aan bij het Europese kankerbestrijdingsplan. Naast de vergunningplicht bevat de richtlijn een aangescherpte grenswaarde voor asbest in inadembare lucht; Nederland voldoet al aan die strengere norm. De richtlijn verplicht lidstaten uniforme beschermingsmaatregelen te hanteren, maar laat ruimte voor strengere nationale regels.
Wat verandert praktisch: waar in Nederland nu markttoegang voor bepaalde asbestwerkzaamheden veelal via certificering verloopt, komt voortaan een stelsel van vergunningen voor alle werkzaamheden waarbij asbest wordt verwijderd. De vergunningen worden op bedrijfsniveau door een landelijke autoriteit verleend, zijn onbepaald geldig en gelden door heel Nederland — bedrijven hoeven dus één keer aan te vragen. Er komt ook een wettelijke plicht om openbaar te maken welke bedrijven een vergunning hebben gekregen. Voor integriteitsonderzoek bij vergunningverlening kan de overheid gebruikmaken van de Wet Bibob.
Bewijs van naleving: de richtlijn vereist dat aanvragers aantonen dat zij voldoen aan artikel 6 van de Asbestrichtlijn. Het voorstel beschrijft meerdere opties voor wat als bewijs kan dienen; de definitieve keuze wordt niet in deze wetswijziging zelf vastgelegd maar in het Arbeidsomstandighedenbesluit. De voorgenomen aanpak is vooral gebaseerd op certificering als bewijs, met differentiatie naar zwaarte van certificering en ruimte voor lichtere bewijsvormen bij werkzaamheden met zeer geringe risico’s.
Regeldruk en handhaving: de wetgever erkent dat de vergunningplicht extra regeldruk en kosten met zich meebrengt, maar streeft ernaar die zo beperkt mogelijk te houden en tegelijk een effectief handhavingsinstrument te creëren. Het wetsvoorstel legt de juridische grondslag voor de vergunning- en openbaarmakingsplicht in de Arbeidsomstandighedenwet, zodat de overheid vergunningen kan verlenen en toezicht kan houden.