Kennisgroepstandpunten Belastingdienst: wet of meer richtlijn?

In dit artikel:

Sinds 30 maart 2023 publiceert de Belastingdienst de standpunten van haar 26 kennisgroepen op een speciale website. Die groepen — onder meer op het gebied van inkomstenbelasting, loonheffingen, formeel recht en autobelastingen — geven juridische uitleg en beslissen bij twijfel over de toepassing van fiscale regels. Sommige groepen, zoals het Centraal Aanspreekpunt Pensioenen, deden dat al langer; nu zijn alle kennisgroepen openbaar gemaakt om meer transparantie te bieden.

De openbaring roept vragen op over de rechtskracht van die standpunten. Tweede Kamerlid Inge van Dijk (CDA) vroeg staatssecretaris Heijnen (Financiën) of de kennisgroepstandpunten als wet gelden of slechts als richtlijn waar gemotiveerd van afgeweken kan worden. Volgens de Belastingdienst geven de standpunten een wetstechnische uitleg voor concrete gevallen en zijn ze in principe bindend voor medewerkers bij het opleggen van aanslagen. Tegelijkertijd ligt het in de praktijk bij individuele inspecteurs om te beslissen of een casus aan de gepubliceerde uitspraak correspondeert en of een zaak bij de kennisgroep is aangemeld.

Belastingadviseurs vrezen dat deze vaste standpunten de handelingsvrijheid van inspecteurs beperken en weinig ruimte laten voor maatwerk in individuele dossiers wanneer de wet niet eenduidig is. Staatssecretaris Heijnen erkent die zorg, maar benadrukt dat medewerkers de menselijke maat toepassen: binnen de grenzen van wet- en regelgeving kan rekening worden gehouden met omstandigheden van het individuele geval. Heijnen ziet de openbaarmaking vooral als een positieve stap richting meer duidelijkheid en transparantie.