Nibud: koopkracht stijgt voor vrijwel iedereen in 2026

In dit artikel:

Het Nibud verwacht dat huishoudens in 2026 over het algemeen meer koopkracht krijgen: gemiddeld +1,3 procent, en bijna alle huishoudtypen gaan erop vooruit. De belangrijkste drijfveren zijn lagere inflatieverwachtingen en flinkere loonstijgingen: inflatie wordt geraamd rond 2,3 procent en cao‑ en minimumlonen stijgen met ruim 4 procent. Nibud‑directeur Arjan Vliegenthart reageerde positief: "Het is fijn dat naar verwachting bijna iedereen er in koopkracht op vooruit gaat komend jaar."

Belangrijke maatregelen en effecten
- Huurtoeslag wordt eenvoudiger en bereik wordt groter. Huurders met een huur boven €900 per maand kunnen vanaf 2026 ook recht krijgen op huurtoeslag. De leeftijdsgrens om zelfstandig recht te hebben op huurtoeslag daalt van 23 naar 21 jaar; voor onder‑21‑jarigen geldt een drempel van €501 huur per maand.
- Pensioenen: aanvullende pensioenen worden gemiddeld met circa 4% geïndexeerd, waardoor veel gepensioneerden volgend jaar sterker in koopkracht toenemen dan de afgelopen jaren.
- Belastingen temperen de winst: bepaalde schijven en heffingskortingen worden slechts beperkt geïndexeerd, waardoor mensen meer belasting gaan betalen dan zonder deze maatregelen het geval zou zijn.
- Zelfstandigen ondervinden nadeel doordat de zelfstandigenaftrek met €1.270 afneemt; bij sommige zzp‑huishoudens kan dit tot koopkrachtverlies leiden.
- Toeslagen: kindgebonden budget en zorgtoeslag stijgen licht door indexatie, maar voor hogere inkomens drukt de versnelde inkomensafbouw het netto‑bedrag; dat scheelt vaak ongeveer één à twee tientjes per maand.
- Zorgpremie en eigen risico: de maandpremie voor de zorgverzekering stijgt waarschijnlijk met ongeveer €3; de maximale zorgtoeslag gaat met €1–2 omhoog; het eigen risico blijft op €385.

Aandachtspunten en aannames
Het Nibud rekende met DNB‑ramingen voor inflatie (2,3%) en een brutoloonstijging van 4,2% voor werknemers. In de berekeningen zijn alle relevante fiscale regels voor 117 huishoudtypen meegenomen en is aangenomen dat huishoudens alle toeslagen en inkomensondersteuning aanvragen. Wijzigingen in bijzondere bijstand of individuele gezondheidssituaties zijn niet meegenomen. Vliegenthart waarschuwt dat inflatie grillig kan zijn, dus de uitkomst is aan onzekerheid onderhevig.

Risicogroepen blijven bestaan
Ondanks de algemene verbetering blijven jongvolwassenen die een betaalbare eerste woning zoeken, mensen met hoge onvermijdbare kosten (bijv. door een chronische beperking) en huishoudens die echt alle toeslagen moeten aanvragen om rond te komen financieel kwetsbaar. Nibud benadrukt dat naast tijdelijke koopkrachtverbetering structurele oplossingen nodig zijn — zoals maatregelen op de woningmarkt en een eenvoudiger toeslagenstelsel — om financiële zekerheid voor deze groepen bereikbaar te maken.