Oude en nieuwe pensioenregeling: zoek de verschillen
In dit artikel:
Werkgevers moeten actief uitleg geven aan werknemers over de overgang van het oude naar het nieuwe Nederlandse pensioenstelsel; werknemers mogen niet zelf op zoek hoeven naar de verschillen. Zolang een regeling niet formeel is omgezet, blijft die onder het oude stelsel vallen. Pas bij een overstap door de werkgever of sociale partners geldt de nieuwe regeling.
Veel bestaande regelingen zijn uitkeringsovereenkomsten: werkgevers (of fondsen) beloven een pensioenuitkering. Bij pensioenfondsen kan die belofte door kortingen bij tegenvallende financiële situaties worden afgezwakt; bij verzekeraars is de uitkering doorgaans gegarandeerd. Beide varianten kampen echter met nauwelijks meegroeiende uitkeringen door strenge bufferregels en lage rendementen, waardoor koopkracht van gepensioneerden afneemt.
In het nieuwe stelsel verdwijnen uitkeringsovereenkomsten en worden alle regelingen premieovereenkomsten: er wordt nog alleen een premie toegezegd. Die premie wordt belegd in het persoonlijke pensioenpotje en de uiteindelijke uitkering hangt af van rendement, rente en levensverwachting op pensioendatum. Om de verhoogde onzekerheid te beperken, krijgen werknemers jaarlijks een overzicht met drie scenario’s (verwacht, pessimistisch, optimistisch), zodat ze beter kunnen inschatten wat ze kunnen verwachten.
Praktische gevolgen verschillen per uitvoerder. Werkgevers met een verzekerde regeling of bij een premiepensioeninstelling hoeven opgebouwde aanspraken niet automatisch om te zetten; garanties blijven dan in stand. Een werkgever kan wel kiezen voor een collectieve waardeoverdracht naar de nieuwe opzet — dan mogen deelnemers (en ex-deelnemers) bezwaar maken en bij bezwaar blijft hun oude regeling behouden. Risicodekkingen, zoals partnerpensioen op risicobasis, verdwijnen vaak bij zo’n overgang.
Bij pensioenfondsen is de kans groot dat opgebouwde pensioenen via invaren worden omgezet naar de nieuwe regeling. Dat gebeurt op verzoek van werkgever of sociale partners en biedt geen wettelijk bezwaarrecht; de wetgever maakte die keuze om langdurig naast elkaar bestaan van systemen te vermijden. Wel kunnen deelnemers inzage en uitleg vragen en gebruikmaken van reguliere klachten- en geschillenprocedures; het bewaren van oude pensioenoverzichten is daarbij nuttig.
Kortom: werkgevers hebben de plicht om werknemers tijdig en helder te informeren over de veranderingen, de onzekerheden en de mogelijke gevolgen van omzetting, zodat medewerkers bewuste keuzes kunnen maken en onduidelijkheden vroegtijdig worden opgehelderd.