Versoberen ETK-regeling en Belastingplan 2026 - antwoord op vragen
In dit artikel:
Staatssecretaris Heijnen heeft in antwoorden aan de Eerste Kamer uitleg gegeven over de geplande versobering van de extraterritoriale kostenregeling (ETK) in het kader van het Belastingplan 2026. De ETK biedt werkgevers een gerichte vrijstelling om extra kosten te vergoeden die werknemers maken doordat zij buiten hun land van herkomst werken. Naast een forfaitaire variant bestaat de expatregeling (voorheen 30%-regeling) voor kennismigranten die aan strikte voorwaarden voldoen; deze wordt door die groep veelal gebruikt.
De ETK fungeert vooral als vangnet voor werknemers die niet in aanmerking komen voor de expatregeling — bijvoorbeeld omdat zij niet aan de salarisnorm voldoen of grenswerkers zijn. Onderzoek toont aan dat de regeling hoofdzakelijk wordt toegepast bij laagbetaalde arbeidsmigranten uit Midden- en Oost-Europa (vooral Polen, Roemenië, Bulgarije) in de uitzend- en landbouwsector.
Het kabinet wil het arbeidsmigratiebeleid scherper richten: het tegengaan van laagbetaalde arbeidsmigratie en het bevorderen van hoogproductieve en kennisintensieve arbeid. Daarom wordt de ETK versoberd met name om surplusvergoedingen die laagbetaalde migratie mogelijk maken terug te dringen. De expatregeling voor kennismigranten blijft onaangetast: komend jaar blijft de vrije vergoeding maximaal 30% van het belastbare loon en vanaf 2027 wordt dat plafond 27%. Op basis van cijfermatige analyse acht het kabinet de expatregeling juridisch houdbaar ook na versobering van de ETK en verwacht men geen verlies van aantrekkingskracht voor kenniswerkers.
De versobering betekent dat bepaalde posten — zoals kosten van levensonderhoud en gesprekskosten met het land van herkomst — niet langer gericht onbelast vergoed kunnen worden. Die posten vormen echter minder dan 20% van de totale ETK. Verder blijkt uit onderzoek dat in 97% van de gevallen de ETK hoger zijn dan de inhouding op het brutoloon, waardoor het praktische effect van de versobering op de nettovergoeding vaak kleiner is dan de theoretische beperking. Financieel levert de maatregel een beperkte lastenverzwaring voor werkgevers op: gemiddeld ongeveer €13,60 extra premielast per werknemer per maand.
Overgangsregelingen zijn niet opgenomen. Het kabinet wijst erop dat de versobering al in het Hoofdlijnenakkoord stond (mei 2024), de uitwerking tijdens de Augustustusbesluitvorming 2025 is vormgegeven en de publicatie op Prinsjesdag 2026 plaatsvond. Aangezien de ETK vooral wordt toegepast bij kortlopende contracten (gemiddeld circa 18 weken volgens SEO) en werkgevers doorgaans niet langdurig aan oude afspraken vastzitten, is geen overgangstermijn ingevoerd.
De Belastingdienst wordt geacht werkgevers en andere belanghebbenden via reguliere kanalen te informeren; toezicht op naleving zal plaatsvinden, met bijzondere aandacht voor buitenlandse inhoudingsplichtigen waar taalbarrières en veel verloop complicaties geven. Voor sectoren als uitzend- en landbouw zijn er convenanten met brancheorganisaties die bij wetwijzigingen kunnen worden aangepast om fouttoepassing te beperken. Concluderend: de maatregel is bedoeld om ETK-gebruik dat laagbetaalde arbeidsmigratie faciliteert in te perken en zo een gelijker speelveld te creëren zonder de expatregeling voor kenniswerkers te raken.